„Świat jest teatrem”. Kolejny licealny projekt.
Motyw świata jako teatru, życia jako spektaklu, człowieka jako marionetki jest niezwykle nośny w tekstach kultury. Skłania też do przemyśleń filozoficznych, refleksji nad pozycją człowieka w świecie, jego możliwościami w kreowaniu swej egzystencji, nad odgrywaniem ról, udawaniem. Zagadnienia te często przybierają formę pytań stawianych sobie przez młodych ludzi, stąd powszechnie znaną myśl Williama Szekspira uczyniono motywem przewodnim tegorocznego projektu. Jego celem jest zapoznanie uczniów z tekstami literackimi, w których występuje powyższy motyw, uświadomienie młodzieży ludzkiej skłonności do przywdziewania masek, udawania, przyczyn takiego zachowania i jego konsekwencji. Udział w projekcie zadeklarowały gimnazja w: Tarnowie Podgórnym, Baranowie, Kaźmierzu, Grzebienisku, Dusznikach, Pniewach. Organizatorzy zaproponowali uczniom różne działania literackie, redakcyjne, teatralne, zabawę w „podchody”, oglądanie spektakli teatralnych.
”Świat jest maskaradą. Twarz - strój - głos, wszystko jest udawaniem. Wszyscy chcieliby uchodzić za coś, czym nie są. Zwodzą się nawzajem i nikt nie zna sam siebie” – powiedział wybitny malarz Francisco Goya.
Co to jest maska?
W znaczeniu dosłownym to całkowita lub częściowa zasłona twarzy. Taka jest maska przeciwgazowa czy chirurgiczna. W znaczeniu przenośnym to poza, udawanie. I to znaczenie maski było motywem pierwszego działania( „Zakładam maski”) w ramach projektu edukacyjno – artystycznego.
Potrzeba maski wpisuje się w krąg prywatnych doświadczeń już od dzieciństwa. Od najmłodszych lat udajemy, że jesteśmy kimś innym – dorosłym, ważnym, pięknym, bogatym, niezwyciężonym. Wchodzimy w różne role, np.: Batmana, Rycerza, Księżniczki, Barbie, Aniołka, Diabła, Ważniaka, Cwaniaka, Grzecznego Ucznia, Córeczki Tatusia, Syneczka Mamusi, Gaduły , Dorosłego, Pięknego, Bogatego, Niezwyciężonego, Naiwnej Dziewusi, Twardziela, Uwodziciela i szereg innych.
Kulturoznawca Levi- Strauss powiedział, że „funkcją masek jest maskowanie i demaskowanie zarazem”. Maskowanie to częsty środek relacji międzyludzkich.
Zakładamy maski, ukrywamy swoją tożsamość, aby uchodzić za kogoś , kim nie jesteśmy.
Gadulstwo często maskuje zakłopotanie lub niewiedzę, maska Twardziela skrywa brak pewności siebie, Ważniaka – osobę chcącą się przypodobać grupie, Naiwnej Dziewusi - osoby bezwzględnie dążącej do celu. Dlaczego to robimy? Dlaczego ukrywamy swoją prawdziwą tożsamość?
Różne są powody – aby dostosować się do konwenansów i zwyczajów społecznych. Najczęściej jednak dlatego, że boimy się odkryć siebie. Oskar Wilde twierdzi, że z zakładając maski musimy być świadomi tego, że one nas demaskują. Doskonale wiemy , że np. gadulstwo często maskuje niewiedzę lub zakłopotanie, maska Twardziela skrywa brak pewności siebie, Ważniaka – osobę chcącą się przypodobać grupie, zaś Naiwnej Dziewusi – osoby wyrachowanej.
Powyższym rozważaniom poświęcone było pierwsze działanie zatytułowane „Zakładam maski”. Nasi goście, czyli ośmioosobowe zespoły złożone z przedstawicieli klas III gimnazjów biorących udział w projekcie, projektowali maski (społeczne, obyczajowe, towarzyskie) zakładane w życiu codziennym. Następnie układali i prezentowali krótkie scenki teatralne z wykorzystaniem stworzonych masek. Nad wykonaniem zadań czuwali uczniowie LO. Efekty grupowej pracy świadczą o tym, że uczestnicy pracowali z dużym zaangażowaniem, a zaprezentowane scenki dowiodły, że pierwsze działanie skłoniło ich do różnych refleksji.
„Tu maska maskę dręczy! Zrzućcie maski! Zwykłymi stańcie się ludźmi.”
ale też, niestety
„Bo nie ma ucieczki przed gębą, jak tylko w inną gębę.”
Witold Gombrowicz
Koordynator projektu, Grażyna Smolibocka